Lijden ontstaat als je pijn niet meer kan (ver)dragen

Pijn en lijden, dagelijks hebben geestelijk begeleiders ermee te maken. Wat verstaan zij onder lijden? Hoe kunnen ze cliënten helpen hiermee om te gaan? Deze vragen staan centraal op het symposium ‘Lijden in humanistisch perspectief’ dat het Humanistisch Verbond op 11 oktober voor hen organiseert.

‘Het is noFoto Hielke  1gal een kunst om pijn te verdragen.’

Hielke Bosma is humanistisch geestelijk begeleider bij Reade (centrum voor revalidatie en reumatologie) en studentenraadsman aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij zal deelnemen aan het symposium en gaat alvast op het thema, ‘Lijden in humanistisch perspectief’ in. Lijden ontstaat wanneer je niet in staat bent om pijn te dragen, vindt hij. Dat roept vragen op.

Welke rol kan een geestelijk begeleider spelen bij lijden en pijn?

“Hoe draag je iets dat je liever niet zou willen dragen? Ik vind de belangrijkste taak van een geestelijk begeleider dat je samen met mensen moeilijke en pijnlijke zaken van het leven kunt leren dragen. Mijn visie is dat er moeilijke, pijnlijke dingen zijn in het leven waar je niet vanaf komt. Het eerste wat een mens doorgaans probeert is geen pijn te lijden en gelukkig te zijn. Maar er zijn soorten van pijn waar je niet vanaf komt. De pijn van het verlies van een dierbare of het verlies van een been bijvoorbeeld. Die dierbare of dat been blijft weg, dus dat blijft pijn doen. Je mist het, je had het en je hebt het niet meer. Als de pijn daarvan niet op te lossen is, dan moet je het dragen.”

Het gaat dus om pijn en het dragen daarvan?

“Ik denk dat alles uiteindelijk pijn is. Het leven is ook pijn. Het is blijheid, maar er is ook pijn. Dat kan zijn fysieke pijn, geestelijke pijn; iets wat je liever niet hebt maar wat er toch is. In de medische wereld kan veel pijn weggenomen worden, maar er is ook pijn die blijft. Dan komt de geestelijk begeleiding in het zicht. Het is nogal een kunst om pijn te verdragen. Deze bestaat er uit te leven met pijn. Dat betekent dat je ophoudt met het vechten tegen de pijn. Want dat zie je veel gebeuren: mensen zijn fulltime bezig met het bestrijden van pijn en niet meer met leven, en ook niet meer gelukkig zijn. Toch kun je heel goed gelukkig zijn met pijn. Dat heeft te maken met hoe je in het leven staat. Als jij het idee hebt: als ik pijn heb, kan ik niet gelukkig zijn, dan ben je het ook niet.”

De kunst van het pijn dragen. Hoe doe je dat?

“De eerste stap is pijn een plek geven. Dus ophouden de pijn te bevechten. Dat is meteen ook een hele grote stap. Immers, pijn is een hele primaire prikkel, en daar moet je mee leren omgaan. Daar zit ook de kunst in onderscheid te maken tussen soorten van pijn. De ene soort is niet de ander soort pijn. Als je je hand op een hete kachel legt, moet je natuurlijk reageren. Dan is het stom om te zeggen dat moet ik leren verdragen. Je moet de pijn verkennen. Is het pijn die makkelijk weg te nemen is, of is het levenspijn? Pijn die bij het leven hoort.

Als je een wereldbeeld hebt waarin alles stroomt, dan wordt het ook makkelijker om dingen los te laten. Je laat dan bijvoorbeeld je herinneringen los, je herinneringen aan het been dat weg is, je herinnering aan hoe kwiek je kon lopen. Om onder ogen te zien hoe het nu is. Als je het los kan laten, wordt de pijn ook minder. Het loslaten bijvoorbeeld van het beeld van mijzelf als iemand met twee benen. Dat is de tweede stap.

Lijden ontstaat wanneer je niet in staat bent om pijn te dragen. De vraag en uitdaging blijft dus: hoe kun je jezelf erin oefenen pijn te dragen?”

Dit is een deel van een interview van Humanistisch Verbond-medewerker Martijn Rozing met Hielke Bosma. Wilt u het hele interview lezen? Stuurt u dan een mail naar de webredactie.

Gepubliceerd: 13 september 2012

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *